Cosi Fan Tutte

Uważa się, że tematem Wesela Figara jest poszukiwanie szczęścia w miłości, Don Giovanni to traktat o niemożności kochania, natomiast Così fan tutte opowiada o niedoskonałości stosunków damsko-męskich, rozpiętych między ideą miłości a pokusami seksu. Mozart ukończył Così fan tutte, ossia La scuola degli amanti” czyli Tak czynią wszystkie albo Szkoła kochanków pod koniec 1789 roku i już w styczniu w wiedeńskim Burgtheater odbyła się premiera pod batutą samego kompozytora. Temat, oparty na wydarzeniach, o których się w Wiedniu mówiło, podsunął mu podobno sam cesarz. Libretto napisał niezastąpiony Lorenzo da Ponte, w następnym stuleciu krytykowany za błahość intrygi, co wynikało raczej z klimatu epoki i obyczajowych kontekstów niż obiektywnych ocen. Dopiero wiek XX, ściślej, druga jego połowa, przywrócił wartość dziełu, w którym współcześni odnaleźli odbicie własnych niepokojów, pragnień, odczuć i wątpliwości. Tematem Così fan tutte jest zamiana partnerów między parami kochanków i wystawienie na próbę wierności, oczywiście kobiet przez mężczyzn w imię zakładu o to, że „tak czynią wszystkie”. No, i jak wyjdą obie płcie z tej próby? Ta podszyta cynizmem historia kończy się oczywiście dobrze, wszak dzieło to najbardziej klasyczna opera buffa. Sam kompozytor nie pozwoliłby popaść nam w pesymistyczne nastroje, wszak muzyka łagodzi obyczaje. Mozart, jak pisze Piotr Kamiński, „zmierza do jasno wyznaczonego dramaturgicznego celu: skoro mowa o pożądaniu, zmysłach, zakazanych rozkoszach i miłosnych opałach, muzyka łechce nas nieustannie, igra instrumentalną barwą i inwencją, pieści i wystawia pazurki”. Spektakl we współpracy z Tomaszem Tokarczykiem, kierownikiem muzycznym, przygotowuje aktor, reżyser i pedagog, znawca kultury i języka włoskiego, Jerzy Stuhr.